Across
- 4. – punong pari na babae.
- 6. - isang tradisyong laganap sa buong kapuluan sa mga sinaunang lipunan at hanggang sa mga kasalukuyang lipunang tradisyunal/etniko.
- 7. - nangangahulugan bilang himagsikan.
- 11. - tumutukoy sa pinakamababang uri ng lipunan noong sinaunang panahon ng Pilipinas.
- 13. - isang populasyon ng mga Muslim.
- 19. - naninilbihan sila sa tahanan at mga lupain ng kanilang amo at maaari rin silang ipagbili.
- 21. – isang bahagi ng pakikipagtalastasan na ginagamit araw-araw.
- 22. - ay romantikong atraksiyon, atraksiyong seksuwal o gawaing seksuwal sa mga kasapi ng magkatulad na kasarian.
- 24. – mangkukulam o mangungulam.
- 26. Barangay – kinilala bilang sinaunang uri ng pamahalan ng katutubong lipunan, sinaunang sistemang sosyo-puliikal at bilang lipunan na nasa iba’t-ibang antas ng transisyon mula sa primitibog estadong komunal tingo sa Asiatikong anyo ng piyudalismo.
- 28. - heneralisasyón o panlalahat.
- 29. - isang uri ng maliit na sasakyang pantubig, karaniwan itong gawa sa kahoy at ginagamitan ng sagwan.
- 30. - likhang-isip na kaligirang ginaganapan ng elektronikong komunikasyon.
- 32. - hango sa salitang Ingles na “photobomb,” ginamit ni Michael Charleston Chua ang salitang “fotobam” upang ilarawan ang isyu ng pagsira ng isang gaya ng Torre de Manila sa isang pambansang simbolo.
- 34. - binubuo ng uring timawa, mga ordinaryong tao na malaya nguni’t obligadong magbayad ng buwis.
- 36. – ayon sa kanya, ang katwiran ang siyang nagbabalangkas ng ating praktikal at teoretikal na pag-unawa sa mundo, sa ating pagkilala ng mabuti sa nararapat.
- 39. - halaw sa pinagtiyap na mga salitang Binisaya na toktok (katok) at hangyo (pakiusap) – ang mukha ng giyera kontra-droga ng rehimeng Duterte.
- 40. – ayon sa kanya, “Ang pag-unawa sa espasyo ay isang operasyon ng pagkakakilanlan, kung saan ang dinamismo ng identidad ng bakla ay ginagamit bilang simulain".
- 41. – isang ritwal na pag-aalay sa diyos na si Humalgar, na isang ahas, at ang layunin ay maisalin sa mga mandirigmang makikilahok sa digma/pangayao ang tapang at bangis nito.
- 42. - malayang uri na may-kaya at may prebilihiyong at indipendyente sa datu.
- 44. - ay isang proseso na may mga panuntunan na kailangang isalang-alang upang masabi na ang bunga nito ay angkop at akma.
- 45. - nangangahulugang “kasabay” sa konseptong Panay o “kaluluwang kakambal” ng bawat tao.
- 49. - sa Pampango, ito ay nangangahulugang pantukoy sa buwaya.
- 51. – mga aliping bihag ng digma.
- 53. – bilang teorya, ito ay tumutukoy sa abstraksyon.
- 54. – isang maglalakbay.
- 57. Timon - nagbibigay ng maingat at tamang direksyon upang makarating ang Bangka sa dapat patunguhan.
- 60. – katagang mula sa matandang uri ng wikang Javanese na nagangangahulugang pampamilyang negosyo; o, di kaya ay gawain o proyektong pampamilya o kamag-anakan.
- 62. - kinikilala na Bathalang Mandirigma.
- 65. - pinapatungkol lang sa kalalakihan noon.
- 67. - “mga bagay- bagay/kagamitan/paninda, at/o mga gamit o paninda na imported”.
- 68. – “Ama ng Pinoy Rap”
- 69. - tawag sa babaeng pinuno ng tribu sa Bilaan.
- 72. – ayon sa kanya, ang salitang “tokhang” napakamakapangyarihan dahil sa taglay nitong talim para sa mga gustong gumamit nito.
- 74. - mga kababaihang nagsasagawa ng “witchcraft” na may kakayanang magpadala ng pasakit sa mga taong kanilang kinamumuhian sa pamamagitan ng mga ritwal sa ilalim diumano ng impluwensiya ng mga “demonyo”.
- 79. – mga ordinaryong tao na malaya ngunit obligadong magbayad ng buwis.
- 81. - tinangnal na salita ng taon ang noong 2004.
- 84. - ang ibig sabihin ay ang pagkakaroon ng anyong ulo ng buaya sa proa (prow) o unahan ng bangka.
- 86. - isa itong dayuhang porma ng musika at nagmula sa itim na komunidad sa Amerika.
- 88. – nagtataguyod o sumusuporta sa mga karapatan at sa pagkapantay-pantay ng mga kababaihan.
- 89. lengguwaheng ginagamit sa region 1.
- 91. - bagong wikang halaw sa Latin Amerika na “jeje”, na katumbas ng pagtawa o hehe sa Flipino, na tumutukoy sa paraan ng pagsulat na panay dagdag na katinig, capital letters at mga espesyal na simbolo.
- 92. - tawag sa diyalektong ginagamit ng mga Ilonggo.
- 93. - mga ganap na alipin sa lipunan.
- 96. - tumutukoy sa wika ng aksyon.
- 97. - ay isang uri ng talastasan na kung saan ang mga sangkot ay nagtitimpla ng mga hudyat na siyang pagbabasehan ng kilos at pagpapasya.
- 98. – salitang katawagan para sa mga katutubong manggagamot.
- 99. - pantukoy sa sentrong pamayanan sa Pilipinas at sa kalawakan ng Austronesya.
- 100. – pagtitipon ng mga kilusan na layunin ang magtakda, magtatag at maipagtanggol ang panlipunang karapatan para sa mga kababaihan.
- 101. - ay masusi at masinsinang talakayan patungkol sa mga pinakanatatanging salita nanamayani sa diskurso ng sambayanag Pilipino sa nakalipas na taon.
- 102. – ayon sa kanya, ang konsepto ng espasyo ay hindi lamang nakabatay sa pagkakaroon ng lugar o tiyak na puwesto sa isang partikular na kaligiran para sa sekswal na aktibidad, kundi pagkakaroon ng kolektibong pag-aangkin ng bahagi sa isang lipunan.
Down
- 1. Bakla – ay espasyo kung saan sila ay kinikilala bilang lehitimong bahagi ng lipunan na may kalayaan at karapatang isapraktika ang kanilang pagkatao at nararamdaman.
- 2. - bayani ng bayan.
- 3. – ayon sa kaniya, ang panggagaya ay ay makapangyarihan dahil sa kakayahan nitong lumikha ng “malabong kopya” (blurred copy).
- 5. - nangangahulugan ang “selfi e” ng pagkuha ng sariling larawan gamit ang smart phone o webcam at agarang pagpapaskil sa social media.
- 8. - tungkol sa mga batang pagod na sa giyera at sa isang mahinahon na tinig ay nagsasabing untata o tigilan na ang digmaan.
- 9. – uri ng mandirigma.
- 10. - tumutukoy sa isang pangkat ng mga tao na nabubuhay nang magkakasama sa isang partikular na lugar.
- 12. namamahay - ordinaryong mamamayan subali’t may takdang katungkulan sa ispesipikong amo.
- 14. - ang pagpapahayag ng libog ng isang tao, ang kanyang pagpapahayag ng sarili na nakabatay sa kanyang seks at pagiging babae o pagiging lalaki at kung kanino ito ipapahayag, at hindi sa mga kahingian at katangian ng pagiging babaylan.
- 15. – nangangahulugang mambababarang na bansag sa mga baylan, kasama na ang mga kababaihang may natatanging kapangyarihan sa bayan.
- 16. – lugar ng mga maharlika/mandirigma.
- 17. - nagsimula sa mga Griyego hanggang sa pagkakasilang ng siyensya noong ika-16 na siglo sa Europa.
- 18. - mula sa Ingles na "missed call" na tumukoy sa tawag sa cell phone na hindi nasagot.
- 20. - mula sa “saysay” na may dalawang makatuturang kahulugan: salaysay (kwento/ paglalahad) at saysay (kabuluhan).
- 23. - paraan ng pagkahawa sa pagiging aswang sa pamamagitan ng laway.
- 25. - naging hudyat ng pagbabago ng pananaw tungkol sa kapani-paniwalang katunayan na siyang magiging hulmahan ng kapangyarihan ng teorya.
- 26. - nangangahulugang kapangalan o kamag-anakan.
- 27. - nangangahulugan ito na ang isang babae ay sekswal na naaakit sa kapwa mga babae at hindi sa kalalakihan.
- 31. - nangangahulugan bilang batayan ng mga panuntunan na dapat sundin sa isang samahan o lipunan.
- 33. - huling hati ng bangka.
- 35. – isang ritwal na kung saan ang mga nabubuhay ay sinusubukang makipag-ugnayan sa kanilang mga namatay na ninuno.
- 37. - ordinaryong mamamayan na naninilbihan sa kanilang mga amo, na maaaring dato o hindi dato na mas nakakataas sa kanila.
- 38. – isang ritwal na isinasagawa sa bahay ng dato na sadyang iniayos ang mga bahagi ng tahanan katulad sa mga bahagi ng bangkang barangay.
- 43. – nagpasimula ng kilusan ng paggamit sa pagsulat ng “Visayan-laced Filipino” sa Kanlurang Bisayas.
- 46. – mula sa namumunong uri, ang maguinoo, uring tagapamahala at sadyang nakaririwasa sa buhay.
- 47. – mas kilala sa tawag na maybahay noon.
- 48. – ayon sa kanya, hindi lamang trabaho ng mga lingguwista ang pag-aaral sa wika kundi tungkulin din ng mga gumagamit nito.
- 50. Media - ang midyang pangmasa (Ingles: mass media) ay mga midyang katulad ng radyo, internet, o iba pang mga bagay na nakakaabot sa maraming mga tao.
- 52. - mula sa orihinal na “low battery” o pagkaubos ng enerhiya ng baterya at napipintong kamatayan ng cell phone.
- 55. – tumatalakay sa katotohanan sa lipunan.
- 56. – ayon sa kanya, hindi maiiwasan ang panghihiram ng mga kataga o parirala.
- 58. – binuksan niya ang kanyang artikulo sa pagsipi ng pahayag sa Boxer COdex hinggil sa mga lalaking mala-babae ang pagkilos at nangangasawa ng kapwa lalaki.
- 59. Felix – namuno sa samahang Asociacion Feminista Filipina na isang samahan ng mga kababaihan.
- 60. - isang form na sayaw sa kalye na may kasamang mga paggalaw ng katawan, koordinasyon, estilo, at estetika ng katawan.
- 61. sikat na manunulat ng malalalim na tulang bisaya.
- 63. - kinilala bilang sinaunang uri ng pamahalaan ng katutubong lipunan.
- 64. – ayon sa kanya, ang pag-iiba sa baybay ay isa niyang paraan ng paglalapit sa konteksto ng kanilang pinaglalaban kaugnay ng pangangalaga sa mga simbolong pangkasaysayan at pangkultura ng bansa.
- 66. - isang tradisyong laganap sa buong kapuluan sa mga sinaunang lipunan at hanggang sa mga kasalukuyang lipunang tradisyunal/etniko.
- 70. - tumutukoy sa prinsipyo o paniniwalang may diskriminasyon at hindi pantay sa pagitan ng babae at lalaki.
- 71. - sistematikong pagsusuri o pagsisiyasat ng isang paksa, pangyayari, at iba pa.
- 73. - isang grupo ng mga breakdancer na nagtatanghal sa telebisyon na pinamunuan ni Francis Magalona.
- 75. – wikang ingles na ginagamit sa Tagalog upang pangkalahatang tukuyin ang mga tao.
- 76. De Plasensia – tinukoy niya ang bangkang maharlika ay bilang katawagan sa kalipunang bumubuo ng isang komunidad na pawang magkakamag-anak at pinamumunuan ng isang dato.
- 77. - naging popular ang salitang “wangwang” bilang sagisag ng pamamahala ng kaluluklok na pangulo ng Pilipinas noong 2011 na si P-Noy na lumalaban sa katiwalian at pang-aabuso sa kapangyarihan.
- 78. - sa salitang pakiramdaman na naghuhudyat ng presensya ng ibang tao sa pagsasaayos ng sarili.
- 80. - pinagsamang salita na "Tagalog" at "English", ito ay ang impormal na diyalekto ng Tagalog, sa Pilipinas, na hinaluan ng katagang Ingles na Amerikano.
- 82. – binigyang diin niya na maaaring matuto ng dalawang wika at maging parehong bihasa sa mga ito.
- 83. – karaniwang ginagamit bílang paliwanag ng isang bagay.
- 85. - pag-aalay ng dugo sa kilya ng bangkang barangay bago ito ilunsad sa tubig.
- 87. – ito ay tumutukoy sa pagkakaroon ng kakayahang mag isip ng malalim.
- 88. - Progressive Alliance of Gays in the Philippines.
- 90. - pag-aalay bago ang paglulunsad pangungubat o pangayao.
- 94. - isang natural na agham na sumasangkot sa pag-aaral ng materya at mosyon nito sa espasyo-panahon kasama ng mga kaugnay na konseptong gaya ng enerhiya at pwersa.
- 95. – tumutukoy sa mga lalaking duwag o mga lalaking hindi nakaabot sa pamantayan ng lipunan ng pagiging lalaki.